Beton Nedir?
- 12 Ağustos 2022, 13:51
Beton Nedir?
Beton, mineral kökenli taneli malzemelerin bir bağlayıcı madde ile birleştirilmesi suretiyle üretilen ve ilk karıştırıldığında plastik kıvamda olan, daha sonra sertleşerek dayanım kazanan yapay bir taştır. Bağlayıcı malzemeye çimento, taneli malzemeye agrega adı verilir. Çimento ve suyun oluşturduğu hamur fazı sürekli, agregalar ise dağılı fazı meydana getirirler. Bu yaklaşıma göre beton kompozit bir malzemedir. Beton üretmek için su, çimento ve agreganın varlığı yeterli olmakla birlikte, istenilen kalite ve özelliklerde betonların üretilebilmesi için ise kullanımları neredeyse bir zorunluluk haline gelen kimyasal ve mineral katkılar da beton bileşenleri arasındaki vazgeçilmez yerlerini almışlardır
HAZIR BETON TASARIMI
Beton tasarım hesaplarının yapılmasının temel iki amacı vardır. Birincisi betonun kullanılacağı yapı için istenen dayanım ve dayanıklılık kriterlerinin mümkün olabilecek en uygun maliyetlerle karşılanması, ikincisi de taze betonun imalatından yerine yerleştirilmesine kadar olan süreçlerde istenen işlenebilirlik kriterlerinin sağlamasının temin edilmesidir. Beton tasarım ilkeleri aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
• Beton nihai dayanıma ulaştığında istenen mukavemet değerlerini vermelidir
• Betonun su/çimento (S/Ç) veya su/bağlayıcı madde (S/B) oranı tasarlanan beton sınıfı için belirli bir değeri aşmamalıdır
• Beton, hizmet ömrü süresince maruz kalacağı çevresel etkilere karşı yeterli dayanıklılığa sahip olmalıdır (durabilite)
• Betonun taze haldeki özellikleri işlenebilirlik ve pompalanabilirlik açısından mümkün olabilecek en iyi şekilde ayarlanmalıdır
• Kendisinden beklenen işlevleri yerine getirecek şekilde tasarlanan beton, mümkün olabilecek en düşük maliyetle imal edilmelidir.
KARIŞIM HESABI İÇİN GEREKLİ VERİLER
Hazır beton imalatında kullanılmaları düşünülen ve taşıdıkları özellikler bakımından uygunlukları tespit edilen malzemelerle ilgili olarak aşağıdaki verilerin bilinmesi gerekmektedir.
• Çimento ve varsa mineral katkıların (uçucu kül, yüksek fırın cürufu, silis dumanı vb) özgül ağırlıkları.
• Çimentonun tipi ve 28 günlük basınç dayanımı
• İnce ve iri agreganın özgül ağırlıkları
• İnce ve iri agregaların elek analizi sonuçları
• İnce ve iri agregaların su emme yüzdeleri
• İnce agreganın No200 elek altı filler yüzdesi
• İnce agreganın metilen mavisi (kirlilik) değeri
• En büyük agrega tane büyüklüğü (Dmax)
• Kimyasal katkıların bazı özellikleri
Yukarıda sıralanan veriler tespit edildikten sonra üretilmesi planlanan her beton sınıfı için karışıma girecek olan malzeme miktarları belirlenir. Belirlenen malzemeler kullanılarak laboratuvar ortamında küçük miktarlarda betonlar üretilir ve gereken sayıda numuneler alınarak teste tabi tutulur (Başlangıç deneyleri). Alınan numunelerin istenen kriterleri sağladıkları tespit edildikten sonra sanayi ölçeğinde üretime geçilir. Başlangıç Deneyleri için ayrılan süre yeterli uzunlukta olmalıdır.